Uczestnikiem ruchu drogowego jest każdy, kto pojawia się w granicach drogi. Jest to i pieszy, i rowerzysta, no i oczywiście kierowca pojazdu. Naprawdę dobrze sobie czasem przypomnieć kwestie podstawowe.
Co to jest ruch drogowy? Ruchem drogowym określa się ruch pojazdów, pieszych i zwierząt na drogach. A bezpieczeństwo ruchu drogowego? To taki stan faktyczny na drogach publicznych, który umożliwia wszystkim użytkownikom dróg zachowanie życia i korzystaniaz podmiotowych praw jednostki.
Bezpieczeństwo ruchu drogowego określa się skrótem „BRD”. Działania związane z BRD dążą do ograniczenia wypadków na drogach. BRD podejmuje w związku z tym nie tylko kwestie regulacji związanych z bezpieczeństwem uczestników ruchu drogowego, ale też zajmuje się etyką poruszania się po drogach. Wszelkie działania mające na celu poprawę BRD nazywa się przedsiębiorczością w BRD. Jednym z warunków bezpieczeństwa ruchu drogowego jest przyjęcie i respektowanie przez jego uczestników określonych norm
i zasad obowiązujących na drodze. Wśród nich najważniejsze wydają się te, które są – według Policji – najbardziej problematyczne, czyli:
• duża ilość wypadków, szczególnie ze skutkiem śmiertelnym,
• prowadzenie pojazdów pod wpływem alkoholu lub innych środków o działaniu odurzającym,
• zbyt duża szybkość,
• ignorowanie obowiązku zapinania pasów bezpieczeństwa.
Każdy uczestnik ruchu drogowego jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo na drodze, każdy też jest narażony na niebezpieczeństwo. Pożądany stan bezpieczeństwa ma zapewnić respektowanie zasad.
Reguły ruchu drogowego, które mają działać na rzecz BRD, określa kodeks drogowy. Jest to potoczne określenie zbioru przepisów prawa o ruchu drogowym. Wszystkie spośród nich są podporządkowane trzem zasadom:
• zasadzie bezpiecznej prędkości, czyli takiej, która pozwala na panowanie
nad pojazdem w określonych warunkach,
• zasadzie ostrożności, która wymaga przede wszystkim czujności kierowcy,
• zasadzie ograniczonego zaufania do pozostałych uczestników ruchu drogowego związanej z umiejętnością przewidywania zachowań w celu szybkiego reagowania na nie lub unikania wynikających z nich komplikacji.
O organizacji ruchu drogowego w Polsce decydują zasady ruchu drogowego, które określa Konwencja wiedeńska o ruchu drogowym z 1968 r. ratyfikowana przez wszystkie kraje. Nakłada ona na każdego uczestnika ruchu obowiązku unikania kolizji oraz zachowania szczególnej ostrożności. 66% ludności świata stosuje się do zasady ruchu prawostronnego, czyli obowiązku jazdy możliwie najbliżej prawej krawędzi drogi.
Podstawowym celem ujednolicenia zasad ruchu drogowego było ułatwienie ruchu międzynarodowego i zwiększenie bezpieczeństwa na drogach. W świecie tzw. globalnym, w którym ludzie przemieszczają się częściej i w większej ilości, jest to szczególnie istotne.
W odniesieniu do bezpieczeństwa na drodze jedną z najistotniejszych kwestii jest prędkość. Nadmierna prędkość pojazdów, zwłaszcza w obszarach zabudowanych, to główne zagrożenie dla BRD. Trzeba pamiętać, że im wyższa prędkość, tym dłuższa jest droga hamowania. Jest ona proporcjonalna do kwadratu prędkości, dlatego odległość pokonywana przez pojazd od chwili, gdy rozpocznie on hamowanie, do zatrzymania wydłuża się w zależności od prędkości. Im wyższa więc jest prędkość, tym dłużej hamuje pojazd. Przy większej prędkości jazdy zmniejsza się też ilość czasu na przetworzenie informacji przez kierowcę, a więc opóźnia się jego reakcja W Polsce w obszarze zabudowanym ograniczenie prędkości jest zależne od pory dnia. Jest to 50 km/h w godzinach od 5:00 do 23:00 i 60 km/h od 23:00 do 5:00. Poza obszarem zabudowanym jest to 90 km/h. Na drodze ekspresowej dwujezdniowej wynosi ono 120 km/h, na drodze ekspresowej jednojezdniowej – 100 km/h, na drodze ekspresowej dwujezdniowej – 120 km/h, na drodze dwujezdniowej dwukierunkowej, o dwóch pasach ruchu – 100 km/h, zaś na autostradzie – 140 km/h.
